Blog
Sot, Parlamenti Evropian ka bërë një hap të rëndësishëm për mbrojtjen e të drejtave të shqiptarëve në Luginë!
Përmes një letre zyrtare, të nënshkruar Viola Von Carmon, Rainer Wieland, Michael Gahler dhe Thijs Reuten: kanë kërkuar Qeverisë së Serbisë të respektojë dhe implementojë të gjitha marrëveshjet e nënshkruara që nga Marrëveshja e Konçulit e vitit 2001, duke siguruar afirmimin dhe mbrojtjen e plotë të të drejtave të minoritetit shqiptar.
Në këtë letër, Parlamenti Evropian i kujton qeverisë serbe se:
Shqiptarët në Luginë vazhdon të përballet me forma të ndryshme diskriminimi, përfshirë ‘pasivizimin’, dhe ka qasje të kufizuar në arsim, punësim dhe kujdes shëndetësor.
Janë renditur pesë çështje kryesore që duhet të adresohen nga Qeveria e Serbisë për të siguruar barazi dhe mosdiskriminim për shqiptarët.
Mos adresimi i këtyre çështjeve rrezikon stabilitetin rajonal dhe rrugën e Serbisë për në BE.
Një falenderim i madh për Qeverinë e Kosovës, në veçanti Kryeministrin Albin Kurti dhe Zv. Kryeministrin Besnik Bislimin, për mbështetjen e tyre të çmuar dhe vizionin e tyre në proceset lobuese për të drejtat e shqiptarëve në Luginën e Preshevës.
Sot, më shumë se kurrë, duhet të jemi të bashkuar për të siguruar një të ardhme më të mirë për shqiptarët e Luginës së Preshevës!
Bujanoci nuk ia ka borxh sulmet.
Shqiptarët nuk ia kanë borxh etiketimet e përditshme.
Pse Sasha Arsici, këshilltar i Kuvendit Komunal të Bujanocit dhe pjesë e shumicës në koalicionin multietnik, po tenton të shënjestrojë shqiptarët?
Pse publikoi e më pas fshiu postimin ku akuzonte shqiptarët për mbishkrimet në Sheshin e Qytetit?
Kë përfaqëson ai, që tashmë është shndërruar në figurën më të fuqishme politike brenda koalicionit multietnik?
Pse udhëheqësit shqiptarë heshtin ndaj paraqitjeve të tij shoviniste?
Si ka mundësi që atij t’i pengojnë shqiptarët, ndërsa shqiptarët vetë e mbajnë në pushtet?
Nga buron fuqia e tij politike – mos ndoshta nën hijen e kapelave të zeza?
Pas takimeve zyrtare në Luginën e Preshevës, në funksion të zhvillimit të qëndrueshëm kulturor, ekonomik dhe rinor, me vëmendjen e veçantë të Kryeministrit Edi Rama, 
u nënshkrua sot Memorandumi Historik mes Ministrisë së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit të Republikës së Shqipërisë dhe Këshillit Kombëtar Shqiptar në Serbi, si përfaqësues legjitim i shqiptarëve në Luginën e Preshevës. Ky Memorandum forcon diplomacinë kulturore dhe ekonomike shqiptare, duke hapur rrugë për qasje të përbashkët në politikat, programet dhe iniciativat rajonale. Përmes tij synohet nxitja e nismave të përbashkëta, promovimi i trashëgimisë kulturore dhe zhvillimi i inovacionit, si ura të qëndrueshme bashkëpunimi mes institucioneve dhe komunitetit shqiptar në Bujanoc, Preshevë dhe Medvegjë.
Marrëveshja u nënshkrua në kuadër të #Diplo2025 – Konferencës së Ambasadorëve, duke i dhënë një dimension të ri diplomacisë shqiptare në shërbim të kulturës, ekonomisë dhe solidaritetit ndërshqiptar.
Më 1 tetor të vitit të kaluar, kryetari i Bujanocit kishte vizituar stacionin e zjarrfikësve në Bujanoc, nga ku kishte premtuar angazhimin e tij për të siguruar më shumë zjarrfikës në të ardhmen.
Në dhjetor të vitit 2024, Ministria e Brendshme kishte shpallur konkurs për punësimin e zjarrfikësve të rinj.
Dje u publikua lista: u punësuan 300!
300 zjarrfikës të rinj – asnjë shqiptar!
Në Bujanoc janë punësuar 0 zjarrfikës të rinj. Në Preshevë, 2 – asnjëri shqiptar!
Kjo është vazhdimësi e diskriminimit sistematik që po u bëhet shqiptarëve të Luginës së Preshevës.
Madje, kjo është edhe një dëshmi se, sado që kryetari i Bujanocit po promovon bashkëpunimin e tij me qeverinë, sado që po hesht përballë padrejtësive, sado që po tenton të tregojë kujdes në raport me organet shtetërore, ai dhe koalicioni i tij multietnik në Bujanoc po ballafaqohen gjithnjë e më shumë me faktin se janë plotësisht të parëndësishëm.
Në fillim të kësaj jave, u punësuan 4 punëtorë në Administratën Tatimore në Bujanoc:
– 3 me shkollë të mesme
– 1 me fakultet
Asnjë shqiptar.
Dje u punësuan 300 zjarrfikës në të gjithë shtetin. Në Bujanoc – asnjë. Shqiptarë, në përgjithësi – zero!
Prandaj vazhdoj ta shtroj pyetjen:
A është integrimi i shqiptarëve në organet shtetërore i përfshirë në Marrëveshjen për bashkëqeverisje në Bujanoc, apo jo!?
Nëse po – marrëveshja nuk po respektohet. Nëse jo – keni gënjyer!
Bashkë me Arditen, kryetaren e Komunës së Preshevës, dhe Enkelin, kryetarin e Këshillit Kombëtar Shqiptar, referuam para ambasadorëve të Republikës së Kosovës për gjendjen e shqiptarëve të Luginës së Preshevës.
Kosova dhe ambasadat e saj nëpër botë do të vazhdojnë të mbeten dyer të hapura për shqiptarët e Luginës së Preshevës, ndërsa ne do të vazhdojmë me sensibilizimin e çështjes së Luginës nëpër qendrat perëndimore.
Falënderoj Qeverinë e Republikës së Kosovës, Ministrinë e Jashtme dhe të gjithë ambasadorët e Republikës që shprehën interesimin për t’u njohur nga afër me të gjitha sfidat me të cilat po ballafaqohen shqiptarët e Luginës.
Të nderuar anëtarë, simpatizantë dhe miq të Partisë për Veprim Demokratik,
Të nderuar përfaqësues të institucioneve, të dashur qytetarë të Luginës së Preshevës,
Sot është një përvjetor i veçantë, 35 vjetori i themelimit të Partisë për Veprim Demokratik, subjektit të parë politik të shqiptarëve në Luginën e Preshevës.
Ky jubile nuk është thjesht një datë në kalendar, është dëshmi e një rruge të gjatë, të vështirë, të lodhshme, me shumë sakrifica, por edhe një rrugë e lavdishme.
PVD lindi në një kohë të errët për shqiptarët në ish-Jugosllavi. U themelua si përgjigje ndaj shtypjes, diskriminimit dhe mohimit të të drejtave kombëtare.
Që nga dita e parë, PVD u bë zë i fuqishëm i shqiptarëve, duke mbrojtur të drejtat tona themelore: të drejtën për liri, barazi dhe dinjitet njerëzor.
Në këto 35 vjet, PVD ka kaluar nëpër sprova të shumta. U përball me diktaturën e Millosheviqit, me qeveritë diskriminuese të Serbisë dhe me regjimin autoritar të sotëm.
Por pavarësisht çdo presioni e padrejtësie, PVD nuk u tërhoq, nuk u dorëzua. Ajo qëndroi e fortë, sepse qëndresa e saj buronte nga vullneti i popullit tonë.
PVD ka lënë gjurmë në të gjitha nivelet e jetës politike dhe shoqërore: në qeverisjen lokale, në Këshillin Kombëtar, në përfaqësimin parlamentar.
Ajo ka qenë dhe mbetet bartëse e luftës politike e demokratike për afirmimin e të drejtave të shqiptarëve të Luginës së Preshevës.
Por sot, në këtë 35 vjetor, nuk mund të mos flasim hapur edhe për sfidat e reja me të cilat përballemi. Autoritarizmi diskriminues në Serbi vazhdon të mohojë të drejtat tona.
Fragmentimi i skenës politike shqiptare ka sjellë defaktorizim dhe dobësim të zërit tonë të përbashkët. Ndërkohë, emigrimi i madh i të rinjve po e zbrazë Luginën dhe po e dëmton trungun tonë shoqëror e politik.
PVD, edhe në këto rrethana, duke ushtruar tre nga katër funksionet më të rëndëshishme në Luginë, mbetet shtëpia politike e shqiptarëve që besojnë në demokraci, në unitet dhe në të ardhmen e Luginës.
Ne jemi të vendosur të ringritim fuqinë tonë politike, të mbrojmë çdo të drejtë të mohuar dhe të ndërtojmë ura bashkëpunimi për një të ardhme më të mirë për gjeneratat që vijnë. Avancimi i raporteve me Qeverinë e Republikës së Kosovës dhe të Shqipërisë, krahas luftës për të drejta, liri e barazi mbetet ndër prioritetet tona edhe në këtë periudhë.
Të dashur qytetarë,
35 vjet janë një histori e madhe, por edhe një fillim i ri. Sot kemi nevojë për më shumë unitet, për më shumë vizion dhe për më shumë besim tek e ardhmja jonë e përbashkët. PVD do të vazhdojë të jetë në ballë të kësaj rruge, duke punuar me përkushtim për të drejtat tona, për barazinë tonë dhe për dinjitetin tonë kombëtar.
Uroj për këtë jubile të madh për të gjithë ne!
Ndërkohë, Bujanoci, Presheva e Medvegja mbeten komunat më të pazhvilluara në nivel të republikës.
Lugina Presheëvës nuk ka nevojë për mbështetje deklarative. Zhvillimit të sajë i nevojiten investitorë, investime konkrete, përkrahje finansiare dhe lehtësime plotësuese për investitorët.
Me qëllim të ndërprerjes së trendit të ikjes së të rinjëve, krijimit të një të ardhme me perspektivë, hapjen e vendeve të reja të punës dhe krijimin e një ambienti që tërheq investimet e huaja, kam iniciaur sot, te Qeveria e Serbisë formimin e “Fondit të veçantë për zhvillimin e komunave Preshevë, Bujanoc dhe Medvegjë”.
Propozimi është që Fondi të ketë lerën vjetore prej 10 milion eurove, ndërsa menaxhimi i tij të bëhet nga Trupi Koordinues, duke u mundësuar transparencë maksimale në menaxhim.
Shfrytëzuesit e Fondit do të ishin komunat Preshevë, Bujanoc e Medvegjë, shoqëria civile, mediat, organizatat sportive, bizneset e vogla e të mesme e këtyre komunave.
Fondi i veçantë për të stimuluar zhvillimin ekonomik, ka për qëllim:
1. Financimin e projekteve infrastrukturore të rëndësishëm për biznesin lokal dhe jetën e qytetarëve;
2. Mbështetjen e hapjes së vendeve të reja të punës nëpërmjet subvencioneve dhe trajnimeve;
3. Stimulimin e investitorëve të huaj dhe vendor nëpërmjet lehtësimeve tatimore dhe përkrahjes infrastrukturore;
4. Zhvillimin e kapaciteteve arsimore dhe profesionale në përputhje me nevojat e tregut të punës.
5. Krijimin e një linje të veçant për subvencionimin e bujqësisë.
6. Krijimin e lehtësirave të veçanta për të gjitha bizneset e vogla dhe të mesme, organizatat e shoqërisë civilie, medias, klubeve sportive, përgjatë aplikimit të tyre në konkurset e të gjitha ministrive.
Pasivizimi që, viteve të fundit, po ushtrohet ndaj shqiptarëve të Luginës së Preshevës nga ana e autoriteteve shtetërore të Serbisë, paraqet metodën e sofistikuar të spastrimit të heshtur etnik.
Edhe pse që nga përfundimi i konfliktit të armatosur, përfaqësuesit politik shqiptar, me ndërmjetësimin edhe të ambasadave mike që veprojnë në Beograd, kanë nënshkruar disa marrëveshje me qeverinë në Beograd, mungesa e vullnetit politik në kryeqendrën e Serbisë ka bërë që këtomarrëveshje të mos respektohen.
Krijimi i kushteve të barabarta të jetës, nëpërmjet inkuadrimit të drejtë e proporcional në institucionet publike e shtetëroreishin qëndrimet bazë të tri marrëveshjeve të nënshkruara.
Qeveritë në Beograd, në vazhdimësi dëshmuan se edhe marrëveshjet e nënshkruara, e programet e aprovuara nga vet ajo, i shkelin dhe nuk i respektojnë.
Përkundër kësaj, në vend të ndërmarrjes së masave afirmative për të përmirësuar pozitën e shqiptarëve, Ministria e punëve të brendshme e Serbisë, duke i keqpërdorur në mënyrë drastrike dispozitat e Ligjit për vendbanimin dhe vendqëndrimin ka nisur procesin e pasivizimit të adresave për mijëra shqiptarë, metodë kjo administrative e spastrimit etnik apo shpopullimit të Luginës së Preshevës.
Ky proces, jo vetëm nga përfaqësuesi politik e institucional të shqiptarëve, por edhe nga shoqëria civile në serbi, vëzhgues të jashtë e institucione ndërkombëtare është cilësuar si shkelje e të drejtave elementare të njeriut, meqë është duke u zbatuar në mënyrë selektive ndaj shqiptarëve që jetojnë në Luginë të Preshevës.
Prapavija e gjithë këtij marifeti është tentativa që përmes pasivizimit të adresave në mënyrë selektive ndaj shqiptarëve, të krijohet një pasqyrë e rrejshme të strukturës demografike, e cila nuk përkon as për së afërmi me gjendjen faktike në terren. Pasivizimi i adresave, ndikon në humbjen e shmë të drejtave civile, sikurse edhe në humbjen e të drejtës së votës.
Përmes këtij procesi diskriminues e jashtëzakonisht të dëmshëm, përfaqësimi i shqiptarëve në pushtetin lokal në Medvegjë është minimizuar ekstremisht, prj tetë asemblistë në Kuvendin komunal sa ishin në vitin 2018, tanimë përfaqësohen vetëm me dy.
Pra, shihet qartë se pasivizimi i adresave është mekanizmi nëpërmjet të cilit Beogradi po kryen shpopullimin e këtyre komunave nga shqiptarët. Kjo është një krim.
Për ta eliminuar këtë proces dhe pasojat e tij të dëmshme, për çdo ditë me angazhimit tonë të përditshëm duhet të senzibilizojmë e opinionit kombëtar e ndërkombëtar. Për të qenë i sukseshëm angazhimi jonë për ndërkomëtarizimin e kësaj problematike duhet edhe bashkëpunimi i secilit qytetarë të prekur nga procesi i pasivizimit të adresave.
Prandaj, për njoftim të rasteve apo edhe këshilla juridike, ata duhet të paraqiten në platformën e hapur enkas për pasivizimin nga Këshilli për të Drejtat e Njeriut në Luginë www.pasivizimi.com
Krimi që po kryhet duhet dëshmuar. Dëshmia më e fortë është deklarata e njerëzve të prekur nga ky proces.
Çerdhja e qytetit “Gëzimi Ynë” finansohet me buxhet të Komunës së Bujanocit. Vetëm për këtë vit, për funksionimin e çerdhës, Komuna e Bujanocit ka ndarë pak më shumë se 1.6 milion euro ose 13.46% të buxhetit të përgjithshëm të Komunës.
Ka kohë që komuniteti shqiptarë në Bujanoc kërkon shtimin e paraleleve në gjuhën shqipe për grupmoshat e ndryshme në çerdhen e qytetit! Kjo është nevojë e prindërve dhe fëmijëve shqiptar të komunës tonë.
I njejti institucion, gjatë gjithë kohës prolongon hapjen e paraleleve shtesë. Një herë me arsyetimin se i mungojnë hapsirat e nevojshme. Më pastaj përshkak të mungesës së punonjësve shqiptar e së fundmi me arsyetimin se po i presin lejet nga inspekcionet përkatëse.
Dhe përderisa prindërit shqiptarë regjistrojnë fëmijët e tyre “në listen e pritjes” dhe presin me muaj regjistrimin e tyre në çerdhe, ky institucion, largë syve të opinionit, duke mbajtur fshehtë konkurset, punëson punëtor të rinjë me vendime të përhershme të punës.
Dy ditë më parë, në çerdhen “Gëzimi Ynë” u punësuan 4 edukatore të reja. Vetëm njëra prej tyre shqiptare!
Konkursi ishte shpallur me 5 shkurt. I njejti ishte publikuar vetëm në një portal me emrin “Poslovi” me numër rendor 1130.
Pra vendi i vetëm ku ishte publikuar konkursi për vende të reja të punës ishte portali “Poslovi”, por jo edhe Faqja zyrtare e Komunës së Bujanocit.
Komuna e Bujanocit e cila edhe finanson çerdhen nuk kishte njoftuar opinionin për mundësinë e punësimit me vendim të përhershëm në këtë institucion!
Në Konkursin e shpallur ishin paraqitur 8 kandidate. Prej tyre ishin dy kandidate shqiptare! E nga to është punësuar vetëm njëra! Pse?
Logjikshëm, institucioni që finansohet nga komuna, do duhej të koordinoj veprimet e veta me të parin e komunës i cili edhe ekzekuton buxhetin.
A ka qenë kryetari i komunës i njoftuar me konkursin e hapur në çerdhen “Gëzimi Ynë”?
Nëse po, pse ky Konkurs është mbajtur i fshehur dhe si ka lejuar që nga 4 vende të punës, të punësohet vetëm një edukatore shqiptare?
Nëse jo, pse po rrin edhe më tej kryetar i komunës në të cilën nuk e pyet askush për asgjë!?
Me të janë vendosur themelet e para të Kosovës shtet dhe pas sajë ka ardhur liria për të cilën u sakrifikuan shumë gjenerata ndër vite!
Prekazi përjetësisht do të mbetet nikoqiri i Epopesë e familja Jashari dëshmi se sa e shtrenjtë është liria!
Lavdi të gjithë dëshmorëve të rënë për liri.
Parlamenti i Republikës së Kosovës ka marrë një vendim me peshë jetike për Luginën e Preshevës, një fond prej 4 milionë euro për vitin 2025, që përkthehet në mbështetje konkrete dhe të prekshme për shqiptarët e Luginës.
Pas aprovimit në Qeveri e tashmë miratimi në lexim të dytë të Parlamentit për këtë fond nuk është thjesht një numër në letër. Është një mesazh i qartë dhe i fortë nga Kosova se shqiptarët e Luginës nuk janë dhe nuk do të jenë kurrë vetëm!
Këto mjete do të shkojnë aty ku preken përditë zemrat e njerëzve: në arsim, për t’i dhënë fëmijëve tanë një dritare më të gjerë drejt së ardhmes; në kulturë, për të ruajtur dhe promovuar vlerat tona kombëtare; në sport, për të rritur shpresën dhe energjinë pozitive të rinisë; dhe në sektorë kyç që përmirësojnë jetesën e përditshme.
Ky është një hap që shkon përtej politikës, përtej fjalëve, drejt veprës së mirëfilltë në shërbim të shqiptarëve dhe ruajtjes së identitetit kombëtar në këto troje.
Lugina është krenaria jonë e përbashkët, edhe më fuqishëm me Kosovën që po qëndron pranë nesh në këtë situatë të rëndë që po na imponohet nga diskriminimi shtetërorë.
